بررسی نقش ویژگی های شخصیتی، عملکرد خانواده و باورهای دینی در پیش بینی سبک های مقابله با استرس در دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان

هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش ویژگی های شخصیتی، عملکرد خانواده و باورهای دینی در پیش بینی سبک های مقابله با استرس بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. بدین منظور از بین دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1392-1391 با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 409 نفر انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های سبک های مقابله با استرس پارکر و اندلر(1961)، ویژگی های شخصیتی نئو )کاستا و مک کری) ، عملکرد خانواده بلوم 1981) و باورهای دینی سلطانی زاده و همکاران (1388) که روایی و پایایی آنها تایید شده است، استفاده گردید. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که سبک مقابله ای مسئله مدار با حیطه های همبستگی، گرایش های فکری و مذهبی، سازماندهی، انعطاف پذیری، سبک های آزاد منشی و قانونمندی و استقلال از عملکرد خانواده، با ویژگی های شخصیتی پرخاشگری، افسردگی، جمع گرایی، گرمی، فعالیت، عقاید و ارزش ها، صراحت، نوع دوستی و پشتکار و با مولفه های باورهای دینی شامل اعتقاد به اصول دین، دوستی و بندگی خدا و مناسک و اعمال دینی رابطه معنی داری دارد. این در حالی است که سبک مقابله ای هیجان مدار با عملکرد خانواده در حیطه های همبستگی، گرایش های فکری و تفریحی، سبک آزاد منش و قانونمند و استقلال و با ویژگی های شخصیتی شامل اضطراب، افسردگی، آسیب پذیری، گرمی، قاطعیت، حس زیبا شناختی، احساسات، ارزش ها، اعتماد، صراحت، همراهی، نظم و ترتیب و پشتکار و مولفه مناسک و اعمال دینی از پرسشنامه باورهای دینی رابطه معناداری نشان می دهد. علاوه بر این، سبک مقابله ای اجتنابی با گرایش تفریحی، تقید مذهبی، سازماندهی، سبک آزادمنش و قانونمند و استقلال از عملکرد خانواده و با ویژگی های شخصیتی اضطراب، پرخاشگری، گرمی، قاطعیت، فعالیت، زیبا شناختی، احساسات، عقاید، ارزش ها، صراحت، نوع دوستی، همراهی، نظم و ترتیب و پشتکار رابطه معناداری نشان می دهد (05/0p<). از سوی دیگر، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که مجموعه متغیرهای پشتکار، گرایش فکری، فعالیت، افسردگی، ارزش ها، سبک آزادمنش، سن پدر و همبستگی، 2/32 درصد از سبک مقابله ای مسئله مدار، مجموعه متغیرهای افسردگی، پشتکار، همبستگی، سن، آسیب پذیری، همراهی و تعداد اعضای خانواده، 4/32 درصد از سبک مقابله ای هیجان مدار و متغیرهای گرمی، همراهی، احساسات، نظم و ترتیب، قانونمندی، سن، تقید مذهبی، ارزش ها و سازماندهی، 8/66 درصد از سبک مقابله ای اجتنابی را پیش بینی می کنند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که در خانواده هایی که ارتباطات عاطفی مناسب و همبستگی بین اعضای آن وجود دارد، با یکدیگر روراست و صادق هستند و در کل یک نظم و سازماندهی معینی بر فضای خانواده حاکم است، بهتر می توانند در هنگام مواجه با شرایط استرس زا با آن مقابله کنند. همچنین بین ویژگی های شخصیتی فرد و نوع ادراکی که فرد از مفهوم خداوند دارد، با میزان تنیدگی که احساس می کند و نوع رفتارهای مقابله ای، در دختران رابطه مستقیمی وجود دارد.